Những phong tục trong ngày TẾT cổ truyền

Dù cuộc sống của chúng ta ngày càng hiện đại dần, nhưng những phong tục truyền thống của ông bà tổ tiên vẫn được tiếp nối mỗi dịp Tết Nguyên Đán và  thói quen ấy vẫn được duy trì đến ngày nay. Có rất nhiều phong tục tập quán thú vị và đặc sắc để đón Tết tại Việt Nam.

Và sau đây PGĐS xin cũng cùng chia sẻ những nét đẹp trong phong tục đón Tết của người Việt :

-Cúng ông Công ông Táo
– Gói bánh chưng ngày tết
– Bày mâm ngũ quả
– Thăm mộ tổ tiên
– Cúng tất niên
– Xông đất đầu năm
– Chúc tết và mừng tuổi

+ Cúng ông Táo ( 23 tháng chạp ) :

Đây là ngày mà ai ai cũng mong về sớm để sửa soạn và cùng thực hiện nghi lễ của ngày cuối năm quan trọng này .
Phong tục cúng ông Táo đã có từ rất lâu, đây cũng là công việc đầu tiên sửa soạn cho ngày Tết của người Việt thường bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp. Theo quan niệm của người Việt thì ông Táo vừa là thần bếp trong nhà vừa là người ghi chép tất cả những việc làm tốt xấu mà con người đã làm trong năm cũ và báo cáo với Ngọc Hoàng. Chính vì lý do đó mà tới ngày này các gia đình người Việt sẽ dọn dẹp nhà bếp sạch sẽ và làm lễ cúng để tiễn ông Táo về trời, tỉa chuân nhang cho bát hương gia tiên tiền tổ   bao sái và làm sạch ban thờ, sửa soạn nghi lễ thờ cúng . Lễ cúng gồm có hương, nến, hoa quả, vàng mã và hai mũ đàn ông, một mũ đàn bà kèm theo ba con cá chép (cá chép thật hoặc cá chép làm bằng giấy kèm theo cỗ mũ)

+ Gói bánh chưng :

Tại các thành phố lớn mọi người vẫn cố gắng duy trì truyền thống gói bánh trưng ngày Tết và  có lẽ bạn sẽ ít gặp hơn nhưng tại nông thôn thì gói bánh trưng ngày tết là một phong tục vô cùng phổ biến và quen thuộc. Các gia đình sẽ giúp đỡ nhau, tụ tập gói bánh chưng, bánh tét để làm quà biếu Tết và các ngày 28, 29 tết hàng năm. Phải là người có bàn tay vô cùng khéo léo mới có thể gói bánh thật đẹp và thật chặt, nếu không bánh sẽ nứt và thấm nước, gây nhão bánh. Ăn bánh chưng để nhớ về công ơn của tổ tiên, cha mẹ và gợi nhớ đến câu chuyện Lang Liêu, vua Hùng kén phò mã từ rất lâu đời.

+ Bày mâm ngũ quả :

Mâm ngũ quả tượng trưng cho Kim- Mộc- Thủy- Hỏa- Thổ, 5 yếu tố cấu thành nên vũ trụ theo quan niệm của Khổng giáo với nghĩa chung sâu sắc, gắn liền vơi sụ hiếu thảo và mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới. Mâm ngũ quả vô cùng quan trọng, mang ý nghĩa lâu đời không thể thiết trong ngày tết của người Việt.

+ Thăm mộ tổ tiên :

Thăm mộ tổ tiên để tưởng nhớ công sinh thành của các thế hệ đi trước đã hi sinh cho con cháu. Trước Tết, con cháu trong gia đình, họ hàng sẽ tranh thủ tề tựu đông đủ, cùng nhau đi thăm và quét dọn mồ mả tổ tiên. Mỗi gia đình đều đem theo hương đèn, hoa quả để cúng, mời vong linh tổ tiên về ăn Tết với con cháu, cùng nhau ôn lại những kỉ niệm của năm cũ, ước mong những điều tốt lành cho năm mới sắp đến. Thăm mộ cũng là cách nhiều gia đình dạy dỗ cho con cháu về tinh thần uống nước nhớ nguồn, là dịp để mọi người cùng tụ họp sau một năm.

+ Cúng tất niên :

Ngày Tất niên (ngày trước năm mới, ngày tổng kết năm cũ) có thể là ngày 30 tháng Chạp (nếu là năm đủ) hoặc 29 tháng Chạp (nếu là năm thiếu). Đây là ngày gia đình sum họp lại với nhau để ăn cơm buổi tất niên. Buổi tối ngày này, người ta làm cỗ cúng tất niên. Để ghi nhận thời khắc này, người ta thường làm hai mâm cỗ. Một mâm cúng gia tiên tại bàn thờ ở trong nhà mình và một mâm cúng thiên địa ở khoảng sân trước nhà. Một số cộng đồng lấy con hổ là vật thờ thì gọi là cúng “Ông ba mươi”. Một số cộng đồng khác thì có một phần cỗ dành để cúng chúng sinh, cúng những cô hồn lang thang không nơi nương tựa để làm phước làm phúc.

+ Xông đất :

Sau thời điểm giao thừa, bước sang năm mới, ai là người đầu tiên bước vào nhà cùng với lời chúc mừng năm mới thì đó là người xông đất. Theo quan niệm của người Việt, người xông đất đầu năm rất quan trọng vì vậy, các gia đình thường chọn những người hợp tuổi, hiền lành, gia đình hạnh phúc, làm ăn phát đạt, tính tình vui vẻ để xông đất nhà mình.

+ Chúc tết và mừng tuổi :

Người Việt có phong tục đi chúc Tết họ hàng, bạn bè trong những ngày Tết. Thường trong sáng mồng một Tết, con cháu sẽ tới chúc thọ, mừng tuổi ông bà, cha mẹ mình. Sau đó, con cháu được ông bà, cha mẹ mừng tuổi lại những đồng tiền mới đựng trong phong bao lì xì màu đỏ để lấy may mắn kèm theo những lời chúc các con cháu hay ăn chóng lớn, học hành giỏi giang, hạnh phúc, vui vẻ trong năm mới. Tiền mừng tuổi không quan trọng ở số tiền nhiều hay ít mà quan trọng ở ý nghĩa cũng như đó là 1 nghi lễ nhỏ nhưng không thể thiếu khi lũ trẻ nhỏ nói đến Tết …..

+ Đi lễ chùa đầu năm :

Phong tục đi lễ chùa trong những ngày đầu của năm mới là một nét đẹp văn hóa tâm linh trong đời sống mỗi người Việt. Đi lễ chùa đầu năm không chỉ là để cầu xin một năm mới may mắn, phúc lộc và tỏ tấm lòng thành kính của mình, gia đình mình đối với đức Đức Phật, tổ tiên…

Trên đây là chút chia sẻ nho nhỏ về những công việc, hay những việc cần làm, cần chuẩn bị cho dịp tết Quý Mão 2023 sắp tới, PGĐS mong rằng chúng sẽ cùng chia sẻ với nhau những điều tốt lành cho sự chuẩn bị bước sang thềm năm mới …

Trang Vân – PGĐS