Khánh Ký – Người Đặt Nền Móng Cho Nhiếp Ảnh Việt Nam

PGĐS – Sáng 16-3, tại Hà Nội, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Lai Xá tổ chức Hội thảo khoa học “Nguyễn Đình Khánh (Khánh Ký) – Cuộc đời và sự nghiệp”, nhằm kỷ niệm 72 năm Ngày truyền thống nhiếp ảnh Việt Nam và 151 năm Ngày sinh của Danh nhân Nhiếp ảnh Việt Nam, Cụ Tổ Làng nghề nhiếp ảnh Lai Xá – Nguyễn Đình Khánh (1874-1946), tức Khánh Ký.

Nhiếp ảnh du nhập vào Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, khi đất nước còn dưới ách đô hộ của thực dân Pháp. Nhà nhiếp ảnh Nguyễn Đình Khánh (còn gọi là Khánh Ký), sinh năm Giáp Tuất (1874) tại xóm Dộc, làng Lai Xá, tổng Kim Thìa, huyện Đan Phượng, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay là xóm 3 thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, TP Hà Nội). Nguyễn Đình Khánh đã sớm bén duyên với môn nghệ thuật mới mẻ này, và bằng tài năng, sự nhạy bén, ông đã mở hiệu ảnh Khánh Ký danh tiếng tại phố Hàng Da (Hà Nội), đặt nền móng cho sự phát triển của nhiếp ảnh Việt Nam thời sơ khai khi  mới 18 tuổi.

Cụ Khánh Ký đã truyền dạy nghề ảnh tại quê hương Lai Xá, giúp nơi đây trở thành “cái nôi” của nhiếp ảnh của Việt Nam.

Phát biểu đề dẫn tại hội thảo, Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Trần Thị Thu Đông, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam nhấn mạnh: “Hội thảo là cơ hội để chúng ta cùng nhau nhìn lại quá khứ, trân trọng những giá trị lịch sử, văn hóa mà cụ Khánh Ký đã để lại. Đây cũng là dịp để chúng ta tiếp thu những ý kiến đóng góp tâm huyết, trí tuệ của các nhà khoa học, các nghệ sĩ nhiếp ảnh, để có được cái nhìn khách quan, toàn diện hơn về cuộc đời và sự nghiệp của cụ”.

Một dấu mốc lịch sử vô cùng ý nghĩa, cụ Nguyễn Đình Khánh chính là người đã trực tiếp chỉ dạy nghề nhiếp ảnh cho người thanh niên Nguyễn Ái Quốc, người sau này trở thành Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Chính nghề nhiếp ảnh do cụ Khánh Ký truyền dạy đã giúp Nguyễn Ái Quốc có thêm một nghề để kiếm sống tại Pháp và nuôi dưỡng khát vọng giải phóng dân tộc.

Các tham luận tại hội thảo tập trung vào các nội dung trọng tâm như: Khẳng định những công lao và đóng góp to lớn của cụ Nguyễn Đình Khánh đối với nhiếp ảnh Hà Nội và nhiếp ảnh Việt Nam nói chung; Khẳng định vị thế của Nguyễn Đình Khánh như một nhà nhiếp ảnh tài năng xuất sắc của Việt Nam vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20; nghiên cứu và làm rõ vai trò của Nguyễn Đình Khánh như một doanh nhân nhiếp ảnh thành đạt; khẳng định và tôn vinh Nguyễn Đình Khánh là một nhà yêu nước với  nhiều đóng góp cho phong trào  đấu tranh giải phóng dân tộc…

Ý kiến tham luận của các nghệ sĩ nhiếp ảnh, nhà nghiên cứu lý luận phê bình nhiếp ảnh, nhà sử học và các chuyên gia tại hội thảo đã đi sâu, đề cập nhiều nội dung về cuộc đời và sự nghiệp của cụ Khánh Ký, đánh giá toàn diện và sâu sắc những công lao và đóng góp to lớn của cụ Nguyễn Đình Khánh trong việc đào tạo và truyền nghề ảnh, không chỉ ở quê hương Lai Xá, mà còn là một nhà nhiếp ảnh có tầm vóc, có ảnh hưởng sâu rộng đến sự phát triển của ảnh báo chí, ảnh thương mại và ảnh nghệ thuật Việt Nam. Đồng thời, là người thầy lớn, người có công đào tạo và phát triển nghề ảnh trên khắp cả nước.

Hội thảo là cơ hội quý báu để nhìn lại quá khứ, trân trọng những giá trị lịch sử, văn hóa mà Cụ Khánh Ký đã để lại, là dịp để tiếp thu những ý kiến đóng góp tâm huyết, trí tuệ của các nhà khoa học, các nghệ sĩ nhiếp ảnh, từ đó có được cái nhìn khách quan, toàn diện hơn về cuộc đời và sự nghiệp của nhà nhiếp ảnh Khánh Ký. Đồng thời giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần dân tộc cho thế hệ trẻ. Những kết quả của Hội thảo sẽ góp phần quan trọng vào việc bảo tồn, phát huy những giá trị di sản nhiếp ảnh mà Cụ Khánh Ký đã dày công xây dựng, đồng thời giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần dân tộc cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau.

Nhà sử học Dương Trung Quốc chia sẻ: “Chúng ta tự hào về một người  nhiếp ảnh yêu nước Khánh Ký đã có những đóng góp to lớn phát triển nghề nhiếp ảnh, tạo nền móng xây dựng một môn nghệ thuật nhiếp ảnh rực rỡ như ngày nay. Cụ Khánh Ký và nghệ thuật nhiếp ảnh đã biến khoảnh khắc trở thành lịch sử”.

Tin/Ảnh : Việt Hưng – Đỗ Hương 

.