10 cách giáo dục con bằng lời nói

Khi con của bạn bắt đầu biết đi thì đó cũng là thời kỳ trẻ bắt đầu muốn tự lập và muốn tự mình làm mọi thứ. Ở giai đọan này, trí tuệ và sự nhận thức của trẻ bắt đầu phát triển. Đây là một dấu hiệu tốt nhưng thử thách nằm ở chỗ cha mẹ phải biết cân bằng giữa việc cho phép trẻ trở thành chính mình nhưng cũng phải giữ được những tiêu chuẩn chuẩn mực bạn đặt ra cho bé ở giai đoạn này.

Rất nhiều bậc cha mẹ khi dạy dỗ con cái thường không chú ý đến điều này, vì vậy họ không đạt được mục đích giáo dục, ngược lại còn khiến trẻ trở nên khó bảo. Khi con của bạn bắt đầu biết đi thì đó cũng là thời kỳ trẻ bắt đầu muốn tự lập và muốn tự mình làm mọi thứ. Ở giai đọan này, trí tuệ và sự nhận thức của trẻ bắt đầu phát triển. Đây là một dấu hiệu tốt nhưng thử thách nằm ở chỗ cha mẹ phải biết cân bằng giữa việc cho phép trẻ trở thành chính mình nhưng cũng phải giữ được những tiêu chuẩn chuẩn mực bạn đặt ra cho bé ở giai đoạn này.

Cha mẹ cần phải rèn luyện tính kỷ luật cho mỗi thành viên trong gia đình, nhất là đối với những đứa con của bạn. Hãy dạy cho trẻ biết cách tôn trọng mọi người từ lúc trẻ còn nhỏ. Những biện pháp giáo dục con cái bằng đòn roi sẽ không đem lại kết quả tốt. Bên cạnh đó, việc quát mắng và đánh đập trẻ nhỏ không những vi phạm quyền trẻ em mà còn làm tổn thương con trẻ cả về thể xác lẫn tinh thần. Dưới đây là một số cách để rèn luyện tính kỷ luật cho trẻ bằng việc sử dụng ngôn ngữ cơ thể và lời nói tích cực.

1.Làm dịu nỗi buồn của trẻ

Nếu trẻ đang cảm thấy buồn hoặc chán nản về việc gì, cha mẹ không nên cho trẻ quá nhiều lời khuyên hay lời dạy vì trong lúc này, trẻ sẽ không muốn nghe hay nhận lời khuyên từ bất kỳ ai. Hãy chờ đến khi trẻ ngừng khóc hoặc đến khi trẻ bình tĩnh trở lại thì cha mẹ hãy cùng nói chuyện với trẻ về vấn đề trẻ của trẻ.

2. Hãy học cách nói “Cha/Mẹ muốn con làm điều này”

Thay vì yêu cầu hay ra lệnh cho trẻ bằng những câu nói nghiêm nghị và đầy uy quyền hay áp đặt trẻ, bạn hãy thử nói “Cha/Mẹ muốn con làm việc này”. Cách nói này làm trẻ cảm thấy dễ chịu hơn so với việc nghe những cụm từ tiêu cực và mang tính ép buộc từ cha mẹ.

3. Lựa chọn ngôn ngữ phù hợp

Thay vì la mắng và gắt gỏng với con, bạn hãy nói chuyện trực tiếp với trẻ. Hãy nhớ rằng cha mẹ chính là tấm gương để con cái noi theo. Khi những đứa trẻ nhìn thấy cha mẹ chúng quát mắng, chúng sẽ học theo cách hành xử đó và đối xử với những đứa con của chúng như vậy.

4. Đảm bảo rằng trẻ đang tập trung khi bạn nói

Phụ huynh không nên nói chuyện với trẻ khi bạn đang xoay lưng lại với trẻ hoặc khi bạn và trẻ đang ở trong phòng khác nhau. Hãy đảm bảo rằng con bạn hoàn toàn tập trung và lắng nghe những gì bạn đang nói. Trẻ em rất hiếu động và dễ bị xao nhãng bởi những yếu tố ngoại cảnh xung quanh. Giảm mọi âm thanh (nhạc, tivi…) có thể làm cho trẻ mất tập trung. Khi đến giờ bé ngồi vào bàn học hoặc làm một việc gì cần sự tập trung thì hãy tắt nhạc hoặc tivi đi.

5. Hãy làm bé tự nguyện làm điều gì đó bằng ngôn ngữ của bạn

Cha mẹ sẽ cảm thấy rất hữu ích khi thử đề cập đến một vấn đề theo hướng giải quyết “Nếu… thì…” Đừng ra lệnh cho bé theo kiểu câu hỏi như: “Con có nhặt đồ chơi lên ngay cho mẹ không”?, bé có thể sẽ trả lời là : “không”. Bạn có thể nói “Nếu con muốn mẹ đưa đi chơi thì hãy dọn dẹp đồ chơi của con rồi chúng ta sẽ cùng đi”. Như vậy, những lần sau, trẻ sẽ hào hứng làm theo những qui định bạn đặt ra.

6. Đưa ra những lưa chọn thú vị

Khi trẻ yêu cầu được làm một việc gì đó, thay vì từ chối theo kiểu mệnh lệnh như “Con không được phép” hay “Mẹ cấm con”…, bạn nên cho trẻ một lựa chọn khác. Chẳng hạn thay vì cấm trẻ ăn kẹo trước bữa ăn, bạn nên cho bé chọn một loại trái cây mà bé thích.

7. Sử dụng ngôn ngữ ngắn gọn và dễ hiểu

Vài bậc phụ huynh thường có thói quen nói chuyện dài dòng với con, cố gắng giải thích lí do vì sao con phải làm việc này hay việc kia nhưng đối với trẻ đó chỉ là một cuộc nói chuyện vô nghĩa vì trẻ có thể không hiểu hết được các từ ngữ uyển chuyển, phức tạp của người lớn và chúng sẽ cảm thấy mệt mỏi với những buổi nói chuyện “nghiêm túc” kiểu này. Giải thích cho trẻ là một điều tốt. Tuy nhiên, cha mẹ cần chú ý rằng mình không nên nói quá dài dòng, trẻ sẽ không ghi nhớ hết được. Hãy nói vào trọng tâm của vấn đề như “Con không nên ăn bánh trước giờ ăn cơm” và hãy sử dụng các từ phù hợp với lứa tuổi của bé.

8. Nhắn tin cho trẻ

Phụ huynh có thể nhắn tin cho con để nhắc nhở trẻ làm bài tập về nhà hay ôn bài cho buổi học ngày mai nếu không có thời gian. Cách này cũng đem lại hiệu quả tốt vì thỉnh thoảng trẻ chán phải nghe nghe bố mẹ nhắc nhở thường xuyên.

9. Dứt khoát trong lời nói

Nếu muốn con nghe theo lời của mình thì cha mẹ phải thể hiện sự dứt khoát trong lời nói. Nếu con bạn nằng nặc đòi làm một việc mà bạn không cho phép, hãy thử nói “Con không được làm như vậy” và sau đó không cần phải giải thích thêm điều gì. Lời nói phải thật dứt khoát và đi kèm theo một thái độ nghiêm nghị. Dùng cách nói này mỗi khi bạn muốn cấm bé làm điều gì. Bé sẽ hiểu mỗi khi cha mẹ dùng cách nói này.

10. Hãy nhất quán

Muốn kỷ luật con cái hiệu quả, bố mẹ cần phải nhất quán về những nguyên tắc ứng xử và những quy định. Hãy học cách nói “Không” khi bạn không muốn trẻ làm một việc nào đó. Nếu bạn không muốn trẻ thức khuya quá 10 giờ tối, hãy nói với trẻ rằng “Mẹ không muốn con thức khuya” hoặc “Con không được thức khuya” và hãy nhất quán trong lời nói. Nếu thỉnh thoảng cha mẹ cho phép trẻ thức khuya nhưng có lúc lại không, trẻ sẽ nhận ra sự thiếu nhất quán đó của cha mẹ và khi con nhận ra sự thiếu nhất quán đó của cha mẹ nghĩa là lúc lời nói của bạn mất đi giá trị đối với chúng.